Kulinarne tradycje – odkrywanie regionalnych pierogów w zakątkach Polski
Mogłoby się wydawać, że pierogi, które uznawane są w Polsce za potrawę narodową, będą smakowały tak samo w każdym zakątku naszego kraju. Fakty mówią natomiast inaczej. Zagłębiając się w kuchnię tradycyjną poszczególnych regionów czy województw, widzimy, że rodzaje pierogów w nich występujące znacząco różnią się od siebie.
Czym zatem jest spowodowana ta różnorodność? Wynika ona z wielu czynników – z położenia geograficznego, w tym rodzaju ziem i tym co się na nich uprawia, z wpływów kulturowych innych państw, czy też z historii danego regionu. Ich udział spowodował, że w całej Polsce kuchnia regionalna, a w tym właśnie pierogi, przybierają unikalne formy, które czynią je wyjątkowymi. W związku z tym, przygotowaliśmy dla Was specjalną rozpiskę, dzięki której odkryjecie kulinarne zakątki naszego kraju.
Rodzaje pierogów wg regionów w Polsce
Pomorze
Zacznijmy od nadmorskich ziem, do których zaliczany jest region Pomorze. Tutaj najpopularniejsze są pierogi koszalińskie, których farsz składa się z wędzonego boczku, kaszy gryczanej, jajka ugotowanego na twardo oraz cebuli. Kolejnym specjałem są pierogi dębnickie z jagnięcymi płuckami, selerem, porem, marchewką, czosnkiem, cebulą oraz słodką kapustą. Najczęściej wykorzystuje się do nich płucka od rasy owiec pomorskich, które stanowią znaczną część miejscowego pogłowia owiec. Wśród potraw regionalnych znajdziemy również pierogi z gomółką z Kociewa (z twarogiem i smażonymi ziemniakami) czy też pierogi z kapustą kiszoną i ziemniakami, które przybyły do województwa kujawsko-pomorskiego, a dokładnie do Bytkowic wraz z Kresowiakami, którzy osiedlili się tam tuż po II Wojnie Światowej.
Warmia i Mazury
Region Warmii i Mazur słynie ze swoich dzyndzałków które przywędrowały tam wraz z przesiedleńcami z Kresów Wschodnich. Wyróżnia się dwa ich rodzaje – dzyndzałki warmińskie (małe pierogi z surowym mięsem) oraz dzyndzałki z kaszą gryczaną z hreczką i skrzeczkami. Ich nazwa wywodzi się najprawdopodobniej od nazwy gryki ze Lwowa – hreczki oraz od specyficznego kształtu brzegów pieroga, który przypomina długie uszy tzw.”dzyndzle”. Tradycyjne dzyndzałki z hreczką i skrzeczkami zawierają farsz, który przygotowywany jest z kaszy gryczanej, cebuli, wędzonego boczku oraz ugotowanego jajka. Skrzeczki natomiast robi się ze skrojonego w kostkę boczku, który jest podsmażany wraz z czosnkiem, majerankiem, solą i pieprzem. W przypadku dzyndzałek warmińskich farsz tworzy się ze zmielonej wołowiny zmieszanej z łojem i cebulą.
Podlasie
Nasze piękne Podlasie również posiada swoją przepyszną regionalną kuchnię, w której odnajdziemy takie specjały jak kołduny litewskie, zaguby nadbużańskie czy pierogi wigierskie. Dwie pierwsze pozycje możecie znaleźć w ofercie naszej Pierograni. Tradycyjne kołduny przyrządzane z farszem składającym się wołowiny, duszonej cebuli i przypraw (np. majeranku). Pojawiły się one na terenie Sejneńszczyzny, dzięki Tatarom. Z kolei zaguby nadbużańskie to danie charakterystyczne dla obszaru Drohiczyna. Tak naprawdę nie są to do końca pierogi, owszem są przygotowane z ciasta pierogowego i posiadają farsz z ziemniaków podsmażanych z cebulą i przyprawami, ale forma ich podania znacznie się różni. Zaguby zwija się w roladę i następnie tnie na kawałki, co w efekcie daje nam potrawę przypominającą wyglądem makowiec. Ostatnim regionalnym specjałem Podlasia są pierogi wigierskie pochodzące z terenów Suwalszczyzny. Tradycyjny przepis mówi, że ciasto na nie powinno zawierać mąkę pszenną, jajka, margarynę, śmietanę, ocet, cukier oraz proszek do pieczenia, a farsz przygotowuje się z owoców obsypanych cukrem i mąką ziemniaczaną. Ten rodzaj pierogów jest dość nietypowy, ponieważ smaży je się na głębokim tłuszczu, a nie gotuje we wrzątku, tak jak w innych przepisach.
Mazowsze
Przenosimy się teraz do województwa mazowieckiego, równie bogatego w regionalne potrawy. Tutaj zawitamy do powiatu łosickiego, który to słynie z pierogów niemojskich nadziewanych farszem z soczewicy i ziemniaków z dodatkiem świeżo posiekanej pokrzywy, bądź lebiody w cieście drożdżowym, podawanych ze smażoną cebulką. Następnie wędrujemy do miejscowości Czernice Borowe, gdzie powstały czernickie pierogi z mieloną łopatką, ugotowaną kaszą i podsmażona cebulą. Tradycyjnie podaje się je polane tłuszczem lub obsmażone z obu stron. Z kolei z obszaru wschodniego Mazowsza oraz częściowo z południowego Podlasia wywodzą się “Szlachcice”. Są one co najmniej dwukrotnie większe od tradycyjnych pierogów, a ich farsz zawiera utarte i kolejno podsmażone ziemniaki. Dodatkowo przy podaniu polewa się je obficie tłuszczem ze skwarkami i cebulką.
Lubelszczyzna
Niezwykle różnorodną kuchnię regionalną posiada Lubelszczyzna, na której znajdziemy chyba najwięcej rodzajów pierogów. Jednymi z najpopularniejszych są tzw. “kryzysówki”, które pochodzą z regionu hrubieszowskiego, a farsz do nich przyrządza się bardzo prosto, bo tylko z ziemniaków i cebuli. Poddaje się je natomiast polane okrasą ze słoniny i również cebuli. Kolejny rodzaj pierogów, czyli cebulniki został stworzony przez Tatarów, którzy zamieszkiwali teren gminy Terespol. Są to pieczone pierogi z farszem z wołowiny,baraniny lub gęsiny z duszoną cebulą. W tym województwie znajdziemy również pierogi nowodworskie z serem, kaszą gryczana, rodzynkami, cynamonem i miętą, czy też pierogi perkowickie ze słodką kapustą, cebulą z boczkiem i białym serem oraz pierogi z Dobryniewa z bobem i mięsem z podgardlem. Ciekawa odmianą są także pierogi z czerwoną fasolą, do których dodawany jest również boczek lub podgardle, cebula, majeranek i kminek.
Wielkopolska
W Wielkopolsce możemy wyróżnić dwa najpopularniejsze rodzaje pierogów – szagówki oraz pierogi z płuckami cielęcymi. Pierwsze z nich nadziewane są farszem z białego sera, ziemniaków, cebuli i masła, natomiast drugie oprócz mięsa zawierają także cebulkę.
Podkarpacie
Przenieśmy się teraz na południe Polski, a dokładniej na Podkarpacie. Stąd pochodzą pieczone pierogi św. Jacka, z którymi wiąże się pewna legenda. Mówi ona o tym, że we wsi Nockowej pewnego razu w drodze na misje zatrzymał się Jacek Odrowąż, gdzie poprosił on o wodę i jedzenie, jednakże w miejscu tym nie mieli żadnego pożywienia. Stworzył on wówczas wraz źeńcami pierogi z kapusta i grzybami (pieczarkami), którymi poczęstowali wszystkich mieszkańców tej wsi, którzy uznali tą potrawę za cud. Do dzisiaj miska, w której zostały one podane znajduje się w Będziemyślu. Na Podkarpaciu jada się również pierogi pilzneńskie z borówkami, które serwowane są z cukrem i kwaśną śmietaną oraz pierogi z kaszy jaglanej i serem smarowane na koniec masłem i podawane z ciepłym mlekiem.
Podhale
Region podhalański to miejsce pełne oryginalnych smaków bazujących na lokalnych produktach. Wśród nich znalazły się też pierogi i to nie byle jakie, bo ich farsz to mieszanka kapusty, surowego jajka, cebuli oraz bryndzy (miękki ser owczy). Czasami dodawany jest do nich również oscypek lub biały ser, a podawane są przeważnie z cebulką i roztopionym masłem.
Spróbuj podlaskich specjałów w Soodi Białystok!
Jak widać polska kuchnia tradycyjna jest bogata w pierogi różnego rodzaju, dlatego cieszymy się, że w naszej Pierogarni Soodi możemy choć trochę przybliżyć Wam niektóre z tych smaków. Szczególnie zachęcamy do spróbowania regionalnych podlaskich specjałów, takich jak kołduny czy zaguby zza Buga. Zapraszamy do odwiedzenia restauracji Soodi lub do skorzystania z opcji dostawy i zasmakowania naszych przepysznych pierogów!